Wygląda na to, że NOWE podejście Unii Europejskiej do narkotyków może doprowadzić do reformy prawa związanego z konopiami indyjskimi w 27 państwach członkowskich.
Na początku tego miesiąca Rada Unii Europejskiej (UE) uzgodniła zapisy dokumentu zatytułowanego „Konkluzje Rady w sprawie podejścia opartego na prawach człowieka w polityce antynarkotykowej”.
Czesi, którzy od 6 miesięcy pełnią prezydenturę w Radzie Unii Europejskiej, natychmiastowo opowiedzieli się za zmianą podejścia zarówno do narkotyków w UE, jak i niemieckim ruchom w kierunku legalizacji marihuany dla dorosłych.
Oprócz uznania prawa państw członkowskich do dekryminalizacji posiadania konopi na własny użytek, dokument uwzględnia nowe, bardziej zdecydowane podejście do polityki antynarkotykowej i praw człowieka.
W dokumencie wzywa się również państwa członkowskie UE do „promowania polityki antynarkotykowej, która jest zgodna z prawami człowieka, przeciwdziałania dyskryminacji i zmniejszenia stygmatyzacji osób zażywających narkotyki, w celu zapewnienia dobrowolnego dostępu do usług, w tym profilaktyki, programów ograniczania ryzyka i szkód, wczesnej interwencji, poradnictwa, leczenia, reintegracji społecznej i powrotu do zdrowia osób zażywających narkotyki, a także leczenia chorób współistniejących związanych z narkotykami”.
„Prohibicja ma wyraźny negatywny wpływ na zdrowie publiczne. Wysokie kary za przestępstwa narkotykowe bez użycia przemocy, w większości związane z używaniem nielegalnych substancji na własny użytek, nie prowadzą do znalezienia rozwiązania problemu narkotyków. […] Mocno wierzę, że UE będzie inspiracją dla koncepcji polityki narkotykowej opartej na prawach człowieka i że zmiana ta znajdzie odzwierciedlenie również na poziomie państw wspólnoty. W tym sensie Republika Czeska stawia sobie wysokie cele w zakresie dostosowania swojej polityki krajowej w zakresie uzależnień także w okresie po zakończeniu prezydencji czeskiej” – powiedział Jindřich Vobořil, czeski Narodowy Koordynator ds. Narkotyków.
Krajowe priorytety i potrzeby
Jednym z najważniejszych aspektów nowego dokumentu jest sformułowanie, które daje państwom członkowskim możliwość „projektowania i wdrażania krajowych polityk antynarkotykowych zgodnie z ich priorytetami i potrzebami”.
Kenzi Riboulet-Zemouli, badacz międzynarodowej polityki narkotykowej z siedzibą w Barcelonie, powiedział: „Wspaniale jest mieć ten nowy dokument dotyczący polityki, który wzmocni sensowność działań, które prowadzone były w ostatnich latach. Zapewni ważną platformę strukturalną dla postępowych reform w perspektywie średnio i długoterminowej”.
Chociaż UE już ustnie przedstawiała swoje nowe stanowisko, na przykład w Komisji ONZ ds. Środków Odurzających, to po raz pierwszy zostały one wyartykułowane w ramach polityki Rady UE. Jest to szczególnie ważne, ponieważ Rada UE, w skład której wchodzą przedstawiciele rządów każdego z państw członkowskich, jest głównym organem ustawodawczym UE.
Riboulet-Zemouli dodał: „Jest to wynik negocjacji między wszystkimi 27 rządami UE, a wspólna dyskusja i wymiana wiedzy jej członków jest oznaką znacznego postępu w reformie narkotykowej.
„To prawdziwy postęp w całej Europie i początek bardziej światłego podejścia do narkotyków”.
W Niemczech nowy dokument jest już przyjmowany z zadowoleniem jako bodziec do sfinalizowania proponowanych przepisów dotyczących legalizacji marihuany dla osób dorosłych.
Niemiecki prawnik zajmujący się konopiami indyjskimi, Kai-Friedrich Niermann, powiedział: „Powszechnie wiadomo, że UE, w tym Rada, od dawna wzywa do ustanowienia nowej polityki narkotykowej, która uwzględnia ochronę zdrowia i prawa człowieka. Teraz dochodzi do testu papierka lakmusowego.“
„Fakt, że Rada Europejska przypomina teraz o tych zasadach, jest z pewnością pomocny. W swojej reformie Niemcy będą więc mogły odwoływać się właśnie do tych zasad unijnej polityki narkotykowej, o których dyskutuje się od lat. Pod tym względem publikacja artykułu w tym czasie jest z pewnością pomocna”.
Polityka Rady UE
Dziewięciostronicowy dokument zawiera około 13 punktów działania i około 30 podstawowych zasad. Przedstawia swoje stoisko, deklarując:
(My) Zapraszamy państwa członkowskie UE do dalszego wspierania rozwoju i wdrażania polityk opartych na dowodach, które stawiają prawa człowieka w centrum, przy jednoczesnym zwalczaniu przestępczości i zapewnianiu bezpieczeństwa publicznego, trwałych i opłacalnych źródeł utrzymania oraz zdrowia jednostek, rodzin i społeczności w całej UE.
W odniesieniu do państw członkowskich działających niezależnie, dokument stwierdza: Wspólne stanowisko ONZ w sprawie polityki narkotykowej uznaje, że konwencje ONZ dotyczące kontroli narkotyków umożliwiają krajom projektowanie i wdrażanie krajowych polityk antynarkotykowych zgodnie z ich priorytetami i potrzebami, zgodnie z zasadą współodpowiedzialności i obowiązującego prawa międzynarodowego.
Europejskie kroki w kierunki reformy prawa
Legalizacja marihuany w Europie może rozpocząć się od reformy prawa w Niemczech. Oczekiwano, że Niemcy opublikują projekt ustawy o konopiach indyjskich dla dorosłych do końca roku, ale teraz wygląda na to, że zostanie to opóźnione do wiosny.
W ostatnich miesiącach Czechy, Malta i Luksemburg ściśle współpracowały z Niemcami nad sposobami sformułowania bardziej liberalnych ogólnoeuropejskich przepisów dotyczących konopi indyjskich.
I chociaż wykazano, że państwa członkowskie mogą opracowywać własne polityki antynarkotykowe zgodnie z konwencjami międzynarodowymi, wciąż toczy się wiele dyskusji na temat możliwości UE, która może zablokować lub opóźnić realizację tych celów.
Niermann dodał: „UE wielokrotnie mówiła o nowym i rozsądnym podejściu do polityki narkotykowej. Ale ciekawe, że jest to teraz powtarzane przez Radę UE, co może wskazywać, że kwestia legalizacji marihuany jest teraz na szczycie biurek rządów państw członkowskich UE”.
“Ale to na razie tylko słowa, a rządy, które zamierzają zalegalizować marihuanę, muszą być odważne i rozpocząć proces od uchwalenia odpowiedniej ustawy, która zalegalizuje cały łańcuch dostaw. W przeciwnym razie nigdy nie dowiemy się, która interpretacja „zobowiązań międzynarodowych” powinna być preferowana”.
W 2020 r. Rada UE zadeklarowała zmianę polityki narkotykowej do 2025 r. oraz, że pracuje nad nową polityką na drugą połowę dekady, która zostanie ujawniona za dwa lata.
