W ostatnich latach obserwujemy wzrost zainteresowania tematyką używania marihuany wśród młodzieży, zarówno w kontekście dyskusji publicznych, jak i badań naukowych. W Polsce, podobnie jak w innych krajach, marihuana jest najczęściej używaną nielegalną substancją. Dane pochodzące z najnowszego raportu HBSC (Health Behaviour in School-aged Children), realizowanego pod egidą Światowej Organizacji Zdrowia, rzucają światło na obecne tendencje oraz skutki tego zjawiska. W tym badaniu WHO zebrała dane od 280 000 dzieci w wieku 11, 13 i 15 lat z 44 krajów na całym świecie.
W tym artykule przedstawimy aktualne dane dotyczące używania marihuany wśród młodzieży w Polsce, analizę czynników wpływających na ten trend oraz propozycje działań, które mogą przyczynić się do zmniejszenia jego negatywnych konsekwencji.
Dane dotyczące używania marihuany wśród polskiej młodzieży
Z najnowszych badań HBSC wynika, że Polska znajduje się na drugim miejscu w Europie pod względem doświadczeń z marihuaną wśród piętnastolatków, zaraz po Szkocji, w której spożycie jest o 1% wyższe. Dane opublikowane w raporcie wskazują, że 22% chłopców w Polsce w wieku 15 lat miało doświadczenia z marihuaną.
Również bieżące używanie marihuany, czyli spożycie w ciągu ostatnich 30 dni przed badaniem, zostało odnotowane u 6% chłopców i 5% dziewcząt. Te dane są alarmujące, gdyż wskazują na stosunkowo wysoki poziom eksperymentowania z marihuaną już w młodym wieku, co może wiązać się z długoterminowymi konsekwencjami zdrowotnymi i społecznymi.
W kontekście międzynarodowym, Polska wyróżnia się wysoką frekwencją spożywania marihuany wśród młodzieży. Na przykład w Szkocji, kraju z najwyższym wskaźnikiem, 23% chłopców używało marihuany, co jest tylko nieznacznie wyższe niż w Polsce. Natomiast w Kanadzie, która również ma wysokie wskaźniki spożycia marihuany, odnotowano, że 25% dziewcząt w wieku 15 lat miało doświadczenia z tą substancją.
Porównanie z innymi krajami i analiza trendów
Polska, podobnie jak inne kraje europejskie, zmaga się z problemem używania marihuany wśród młodzieży. Chociaż wskaźniki te różnią się w zależności od regionu, to jednak w wielu miejscach zauważalny jest wzrost tego zjawiska. W krajach takich jak Kanada czy niektóre regiony Stanów Zjednoczonych, gdzie marihuana jest legalna lub zdekryminalizowana, obserwuje się różne dynamiki spożycia, ale również i zwiększone działania edukacyjne skierowane do młodzieży.
Dane z badania HBSC 2021/2022 potwierdzają wcześniejsze trendy, z wyraźnym i znaczącym wzrostem używania substancji wraz z wiekiem zarówno dla chłopców, jak i dziewcząt, we wszystkich krajach i regionach z wyjątkiem Tadżykistanu.
Czy obecny status marihuany w Polsce wpływa na używanie marihuany przez młodzież?
Obecny status prawny marihuany w Polsce, gdzie posiadanie nawet niewielkich ilości na własny użytek jest nielegalne, może nieoczekiwanie przyczyniać się do łatwiejszego dostępu młodzieży do tej substancji. Nielegalny rynek, na którym młodzież nabywa marihuanę, jest zdominowany przez dilerów, którzy nie są zobowiązani do sprawdzania wieku swoich klientów. W takiej sytuacji, dilerzy mogą również oferować młodzieży inne, potencjalnie bardziej szkodliwe substancje, co zwiększa ryzyko związane z używaniem narkotyków.
Dyskusja na temat legalizacji marihuany dla osób dorosłych, lub utworzenia regulowanych klubów konopnych z limitem zakupu dla osób pełnoletnich, otwiera możliwość zastosowania bardziej kontrolowanego podejścia. W krajach, które zdecydowały się na legalizację marihuany, często wprowadzono ścisłe przepisy dotyczące sprzedaży, co obejmuje wymóg weryfikacji wieku przy zakupie. Takie regulacje mogą potencjalnie ograniczyć dostęp do marihuany wśród nieletnich.
Istnieją argumenty sugerujące, że regulacja rynku marihuany i ograniczenie jej sprzedaży do legalnych źródeł mogłoby nie tylko zmniejszyć jej dostępność dla młodzieży, ale również zaoferować dodatkowe korzyści, takie jak możliwość kontroli jakości produktów oraz eliminacja ryzyka związanego z nielegalnym rynkiem narkotyków. Przykłady z innych krajów pokazują, że takie rozwiązania mogą przynieść pozytywne efekty, jeśli są odpowiednio monitorowane i egzekwowane.
W kontekście Polski, gdzie wysoki odsetek młodzieży eksperymentuje z marihuaną, warto rozważyć debatę na temat zmiany podejścia do regulacji tego narkotyku. Legalizacja marihuany dla dorosłych, przy jednoczesnym wprowadzeniu środków ograniczających dostęp nieletnich do marihuany, mogłaby być jednym z rozwiązań, które pozwoliłoby na bardziej efektywne zarządzanie tym problemem społecznym.
Czynniki wpływające na używanie marihuany
Analizując dane z nowego raportu, można zauważyć, że istnieje wiele czynników, które mogą wpływać na decyzje młodzieży o sięgnięciu po marihuanę. Do najważniejszych należą:
- Ciekawość i nacisk rówieśników,
- Łatwy dostęp do substancji,
- Brak odpowiedniej edukacji na temat ryzyka,
- Problemy w domu lub w szkole.
Konsekwencje zdrowotne i społeczne
Używanie marihuany w młodym wieku nie jest obojętne dla zdrowia. Badania wskazują na możliwe negatywne skutki, takie jak problemy z pamięcią, trudności w uczeniu się, a także na zwiększone ryzyko rozwinięcia uzależnienia. Ponadto, częste używanie marihuany może prowadzić do izolacji społecznej, problemów w relacjach z rówieśnikami i dorosłymi, a także do zmniejszenia motywacji do podejmowania zdrowych i konstruktywnych aktywności.
Używanie marihuany wśród młodzieży w Polsce stanowi znaczące wyzwanie społeczne i zdrowotne, podkreślające potrzebę bardziej skutecznych działań prewencyjnych i edukacyjnych. Dane z badania HBSC wskazują, że Polska jest jednym z krajów z najwyższym wskaźnikiem eksperymentowania z marihuaną wśród piętnastolatków w Europie. To zjawisko nie tylko podkreśla lukę w obecnych strategiach prewencyjnych, ale również rzuca światło na potencjalne korzyści płynące z przemyślanej regulacji i legalizacji marihuany dla dorosłych, co mogłoby ograniczyć dostęp nieletnich do tego narkotyku.
Podsumowując, problem używania marihuany przez młodzież w Polsce wymaga zintegrowanego podejścia, które obejmie zarówno ścisłą kontrolę i ograniczenia w dostępie dla nieletnich, jak i rozwijanie programów edukacyjnych, które skutecznie adresują zagrożenia związane z narkotykami. Wprowadzenie legalnych ram dla obrotu marihuaną może potencjalnie zmniejszyć jej nielegalny handel i związane z nim ryzyko. Działania te powinny być wspierane przez szeroką współpracę między sektorami zdrowia, edukacji oraz wsparcia społecznego, co umożliwi budowanie bezpieczniejszego środowiska dla rozwoju i dojrzewania młodego pokolenia.
