Zespół Parlamentarny ds. Legalizacji Marihuany przygotował propozycję nowelizacji Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Projekt dotyczy zezwolenia na posiadanie oraz uprawę niewielkich ilości marihuany na własny użytek przez osoby dorosłe. Proponowana zmiana to element „Pakietu Ustaw Konopnych” składanego w Sejmie 20 kwietnia, czyli w konopne święto „4/20”.
Co dziś grozi za konopie indyjskie?
„W Polsce samo posiadanie nawet niewielkich ilości marihuany jest nielegalne i stanowi przestępstwo, za które grozi kara do trzech lat pozbawienia wolności. Jest to jedno z niewielu przestępstw bez ofiar.”
Zgodnie z Ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii „Kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”. Posiadanie znacznych ilości marihuany zagrożone jest z kolei karą pozbawienia wolności nawet do 10 lat. Przestępstwem jest też przetwarzanie, przewożenie przez granicę oraz co ciekawe – kradzież marihuany. Niezgodna z prawem jest również uprawa konopi indyjskich, za którą grozi do 3 lat, a przy znacznych ilościach nawet do 8 lat więzienia.
Założenia projektu
Projekt proponowany przez posłankę Beatę Maciejewską, która stoi na czele zespołu sejmowego zakłada zmianę Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i wprowadza dekryminalizację posiadania przez osoby dorosłe na własny użytek niewielkich ilości marihuany i haszyszu. Zgodnie z propozycją nowelizacji, dopuszczalne będzie posiadanie 5 gramów marihuany lub haszyszu. Dodatkowo, Ustawa zezwoli na uprawę 4 krzaków konopi indyjskich w miejscu zamieszkania. Pełen tekst propozycji zmiany ustawy dostępny jest tutaj.
Uzasadnienie nowelizacji Ustawy
„Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii miała m.in. zapobiegać sprzedaży narkotyków młodym ludziom i likwidować handel narkotykami. Nie spełnia ona jednak swojej funkcji.”
Prohibicja nie działa i przynosi obecnie więcej negatywnych skutków, niż korzyści. Szkodliwość marihuany w stosunku do legalnego alkoholu jest znacznie niższa. W związku z tym, najbardziej dotkliwe konsekwencje wynikające ze spożywania marihuany oznaczają odpowiedzialność karną. Równocześnie, dzieci mają lepszy dostęp do narkotyków, niż ich rodzice, a jakość suszu konopnego na czarnym rynku pozostawia często wiele do życzenia.
„Co roku za posiadanie narkotyków skazywanych jest kilkanaście tysięcy osób (np. z art. 62. w roku 2018 – 12244 osoby; w 2017- 12377 osób). Wielu z nim łamie to życie.”
Uzasadnienie projektu nowelizacji ustawy składane w sejmie 20 kwietnia nawiązuje do wyników sondaży społecznych przeprowadzonych w Polsce w 2020 roku. Badanie przeprowadzone przez Kantar objęło 1011 pełnoletnich osób i wykazało 64% poparcia dla zniesienia odpowiedzialności karnej za posiadanie niewielkich ilości marihuany na własny użytek. „To edukacja i rosnąca świadomość polskiego społeczeństwa w temacie konopi odpowiada za ten wynik – im więcej Polacy wiedzą o marihuanie i historii prohibicji, tym wyraźniej opowiadają się za potrzebą zmian.” – twierdzi Jakub Gajewski, edukator i wiceprezes Stowarzyszenia Wolne Konopie. W sondażu przeprowadzonym przez CBOS wykazano 60% poparcie dla depenalizacji marihuany.
Przewidywalne skutki nowelizacji:
Proponowana nowelizacja ma na celu racjonalizację polityki narkotykowej w Polsce.
„Organy ścigania będą mogły skupić się np. na ściganiu dealerów narkotyków. Odciążone zostaną sądy. Zaoszczędzone środki finansowe będzie można przeznaczyć na skuteczną walkę z przestępczością i edukacją zapobiegającą narkomanii.”
Obecnie, prohibicja konopna oznacza szereg kosztów ponoszonych przez budżet państwa oraz konieczność angażowania w tym celu rozmaitych służb i instytucji publicznych. Zaczynając od wydatków związanych ze ściganiem oraz aresztowaniem użytkowników marihuany przez policję, podatnicy obarczeni zostają także kosztem pracy laboratoriów, prokuratury oraz sądów. Osoby skazane za posiadanie i uprawę konopi indyjskich generują następnie niepotrzebne wydatki związane z utrzymaniem więzień oraz resocjalizacją, co w połączeniu z prywatnym systemem więziennictwa w USA po raz kolejny przypomina nam o przyczynach wprowadzenia prohibicji konopnej.
„Wysiłek państwa w zakresie ścigania i karania, a co za tym idzie także kosztów organizacyjnych, czasowych i finansowych związanych z pracą policji, sądów i więzień nie przekłada się na zmniejszenie zażywania i sprzedaży wskazanych środków psychoaktywnych.”
Rozwiązania z innych krajów
Analiza przewidywanych skutków nowelizacji Ustawy przedstawiona przez Zespół słusznie nawiązuje do pochodzenia nielegalnej marihuany, czyli czarnego rynku. Z przedstawionego uzasadnienia dowiadujemy się, że „dekryminalizacja pozwoli osobom dorosłym na zażywanie tego popularnego środka psychoaktywnego, bez konieczności korzystania z nielegalnych źródeł. Głównym źródłem narkotyku nie będzie już nielegalny handel”. Znajduje to odzwierciedlenie w sytuacji obserwowanej w innych krajach, w których obserwujemy stopniową liberalizację prawa narkotykowego.
Każdy rząd motywowany jest do takich decyzji w zupełnie inny sposób. Pierwszym krajem, który w pełni zalegalizował marihuanę już w 2012 roku jest Urugwaj. Jak słusznie zauważył ówczesny Prezydent tego kraju José Mujica, „regulacja marihuany pozbawia wpływów grupy narkotykowe”, z którymi Urugwaj boryka się od wielu lat. Odseparowanie społeczeństwa od lokalnych gangów oraz ograniczenie ich finansowania skutecznie wpłynęło na obniżenie poziomu przestępczości oraz eliminację negatywnych skutków społecznych wynikających ze spożywania marihuany.
Podsumowanie propozycji poselskiej
Podsumowanie projektu Ustawy porównuje sytuację w Polsce do rozwiązań zastosowanych w innych krajach na świecie, m.in. we Włoszech, Czechach, Kanadzie. Warto jednak zauważyć, że propozycja poselska nadal okazuje się znacznie bardziej restrykcyjna niż przepisy przyjęte w wymienionych krajach. W Kanadzie, legalizacja marihuany pozwala użytkownikom na posiadanie 30 gramów suszu konopi indyjskich, a także uprawę roślin. W Czechach obowiązuje z kolei dekryminalizacja marihuany w ilości nieprzekraczającej 10 g suszu roślinnego, natomiast we Włoszech posiadanie cannabis na własny użytek zostało całkowicie zdepenalizowane. W obu tych krajach, uprawa konopi indyjskich na własny użytek nie jest zagrożona karą pozbawienia wolności. Autorzy projektu podkreślają, że założenia proponowane przez posłanki i posłów są spójne z projektem Ustawy przygotowywanym przez Stowarzyszenie „Wolne Konopie”, przy czym projekt strony społecznej zakłada większe dopuszczalne ilości posiadania marihuany oraz możliwość uprawy roślin.
Wydaje się, że tak restrykcyjne ograniczanie możliwości posiadania marihuany nie rozwiązuje problemów, które powstały w wyniku obowiązującej przez wiele lat prohibicji. Najważniejszą korzyścią płynącą z takich inicjatyw jest jednak niezmiennie pobudzanie dyskusji, edukacja oraz promowanie pozytywnego wizerunku konopi.
Autor: IdeaListka
Źródła
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, Dz. U. 2005 Nr 179 poz. 1485
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20051791485/U/D20051485Lj.pdf
Projekt założeń dot. posiadania i uprawy niewielkich ilości marihuany na własny użytek dla osób dorosłych
https://orka.sejm.gov.pl/opinie9.nsf/nazwa/666_20210115_2/$file/666_20210115_2.pdf
Skład Parlamentarnego Zespołu ds. Legalizacji Marihuany
https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/agent.xsp?symbol=SKLADZESP&Zesp=666
Posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Legalizacji Marihuany
https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/agent.xsp?symbol=POSIEDZENIAZESP&Zesp=666
Proces ustawodawczy w Polsce.
http://opis.sejm.gov.pl/pl/procesustawodawczy.php
Urszula Zielińska: „Składamy pakiet ustaw konopnych.”
https://urszula-zielinska.pl/skladamy-pakiet-ustaw-konopnych/
Wolne Konopie: „Sondaż Kantaru! Wyborcy PIS i PO nie chcą kar za używanie marihuany”
Wolne Konopie: Sondaż CBOS. Polacy ZA marihuaną, a przeciw karom!
Idea Listka: „Konsekwencje ekonomiczne legalizacji marihuany w Polsce.”
Mestosław: „Marihuana: legalne posiadanie do 5 gramów, a do 10 gramów mandat! Ujawniam nagrania z Sejmu z zapisami Ustaw Konopnych.”
Uruguay’s ‘Pepe’ Mujica: Regulating marijuana ‘robs narcos of the market’
Uruguay’s ‘Pepe’ Mujica: Regulating marijuana ‘robs narcos of the market’
