W badaniu opublikowanym niedawno w JAMA Network Open zbadano związek między używaniem konopi indyjskich, symulowaną jazdą samochodem i poziomem tetrahydrokannabinolu (THC) we krwi u starszych dorosłych.
Dotychczasowe badania epidemiologiczne wskazują, że kierowcy pod wpływam konopi indyjskich jeżdżą wolniej, zachowują większy odstęp od poprzedzających pojazdów i mają wolniejsze reakcje, ale skupiały się one głównie na młodszych osobach. Wpływ na starszych dorosłych, grupę o rosnącym użyciu konopi, jest mniej zrozumiały i może być bardziej wyraźny ze względu na związane z wiekiem zmiany poznawcze i metaboliczne oraz interakcje z lekami.
O badaniu
Badanie przeprowadzono w Toronto, Kanada, od marca do listopada 2022 roku. Uczestnicy w wieku od 65 do 79 lat zostali zrekrutowani za pośrednictwem reklam w transporcie publicznym i mediach społecznościowych. Po wyrażeniu pisemnej zgody i spełnieniu kryteriów włączenia do badań, wzięli udział w sesji treningowej, która obejmowała test symulatora jazdy. Naukowcy zebrali również informacje demograficzne, w tym rasę i pochodzenie etniczne.
Naukowcy chcieli zbadań związek między używaniem konopi, symulowaną jazdą i poziomem THC we krwi. Uczestnicy przeszli dwie sesje testowe, każda trwająca około 7 godzin, z co najmniej 72-godzinnym odstępem między nimi. Zalecono im powstrzymanie się od alkoholu, konopi i innych substancji psychoaktywnych przez 12 godzin przed każdą sesją.
Sesje obejmowały dwa warunki: jeden, w którym uczestnicy palili własne legalnie zakupione konopie indyjskie i konsumowali je w przygotowanym pokoju, oraz drugi warunek kontrolny, w którym odpoczywali w tym samym pokoju bez palenia.
Przed każdą sesją uczestnicy byli testowani na obecność alkoholu i narkotyków za pomocą alkomatu, pobierania śliny i 14-panelowego testu moczu. Następnie obsługiwali symulator jazdy i oddawali próbki krwi do pomiaru THC i jego metabolitów przed oraz 30 i 180 minut po paleniu konopi lub odpoczynku.
Po każdym teście jazdy uczestnicy przeszli badania poznawcze oraz wypełnili skale wizualno-analogowe, aby ocenić ich gotowość do jazdy i odczuwane działanie THC. Palili własne jointy z konopi indyjskich do swojego poziomu komfortu, przy czym ilość spożytego i zawartość THC/kannabidiolu (CBD) zostały zmierzone do analizy. Uczestnicy otrzymali wynagrodzenie za udział w badaniu.
Zobacz też: Po ilu godzinach od palenia marihuany można prowadzić samochód?
Wyniki badania
W badaniu wzięło udział 31 uczestników (21 mężczyzn i 10 kobiet, głównie biali), w średnim wieku 68,7 lat. Wyniki wykazały, że 30 minut po paleniu konopi nastąpił wyraźny wzrost Standardowego Odchylenia Położenia Bocznego (SDLP) i spadek średniej prędkości (MS) w porównaniu z warunkiem kontrolnym. Efekty te nie były obserwowane 180 minut po użyciu konopi.
SDLP to skrót od “Standardowe Odchylenie Położenia Bocznego”. Jest to miara używana w badaniach drogowych do oceny zmienności pozycji pojazdu na pasie ruchu. W prostych słowach, SDLP mówi nam, jak bardzo pojazd “zygzakuje” czyli zmienia położenie na pasie ruchu podczas jazdy. Im wyższe SDLP, tym większe są wahania pojazdu od lewej do prawej strony, co może wskazywać na gorszą kontrolę nad pojazdem.
Poziomy THC we krwi wzrosły 30 minut po spożyciu konopi, chociaż te poziomy nie korelowały ze zmianami w SDLP czy MS. Średnie stężenie THC w konopiach używanych przez uczestników badania wynosiła 18,74% THC, co jest znacznie wyższym poziomem, niż we wcześniejszych badaniach. Wzrost SDLP i spadek średniej prędkości były zgodne z poprzednimi ustaleniami dotyczącymi wpływu konopi na jazdę.
Zmiana w SDLP była podobna do tej obserwowanej w badaniach nad jazdą pod wpływem alkoholu, gdzie stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu na poziomie 0,05% prowadziło do porównywalnych wzrostów SDLP. Jednak w warunkach podwójnego zadania zmiany były mniej wyraźne niż te obserwowane przy stężeniu alkoholu 0,05%.
Badanie wykazało również, że spadek średniej prędkości po użyciu konopi może być kompensacyjną zmianą w odpowiedzi na świadomość uczestników o ich nietrzeźwości.
Ogólnie rzecz biorąc, dane wskazują, że spożycie konopi wpływa na zdolności jazdy u starszych dorosłych, szczególnie pod względem zwiększonego zygzakowania i zmniejszonej prędkości krótko po użyciu. Wyniki te podkreślają znaczenie zrozumienia konkretnych efektów konopi na starszych kierowców, biorąc pod uwagę rosnącą powszechność używania konopi w tej grupie wiekowej.
Podsumowanie i wnioski
Badanie to rzuca światło na wpływ konopi na umiejętności prowadzenia pojazdów przez starszych dorosłych. W okresie 30-180 minut po spożyciu marihuany starsi kierowcy prowadzili samochód wolniej, ale odchylenie od linii prostej pojazdu było wyższe. Wyniki te są szczególnie istotne, ponieważ używanie konopi wśród starszych osób wzrasta, a skutki takiego zachowania mogą być bardziej wyraźne ze względu na zmiany związane z wiekiem oraz interakcje z lekami.
Z badań wynika również potrzeba dalszych badań, aby lepiej zrozumieć specyficzny wpływ konopi na starszych kierowców. Badania miały pewne ograniczenia, ze względu na to, że większość uczestników to biali mężczyźni, podkreśla potrzebę badań z wykorzystaniem większych i bardziej zróżnicowanych grup badawczych oraz dokładniejszych wskaźników.
Źródło: Di Ciano P, Rajji TK, Hong L, et al. Cannabis and Driving in Older Adults. JAMA Netw Open. 2024;7(1):e2352233. doi:10.1001/jamanetworkopen.2023.52233
