W ostatnich latach Republika Południowej Afryki (RPA) poczyniła znaczące kroki w kierunku legalizacji marihuany. Proces ten rozpoczął się od przełomowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego w 2018 roku, znanego jako wyrok Prince, który zdepenalizował używanie marihuany do celów osobistych. Gareth Prince, prawnik i praktykujący rastafarianin z Kapsztadu, odegrał kluczową rolę w tej decyzji. Trybunał Konstytucyjny uznał, że kryminalizacja marihuany była motywowana rasizmem i zauważył, że szkodliwość marihuany nie jest tak poważna, jak wcześniej twierdzono, co podważyło argumenty na rzecz jej zakazu.
Następnym krokiem był projekt ustawy o Marihuanie do Celów Prywatnych, który został przyjęty przez Zgromadzenie Narodowe w listopadzie 2023 roku. Ustawa ta, opracowana po latach oczekiwania i opóźnień, zezwala dorosłym osobom na posiadanie i uprawę marihuany, jednak nie określa dokładnych limitów posiadania czy uprawy. Ministerstwo Sprawiedliwości i Służb Kryminalnych zostało zobowiązane do opracowania szczegółowych regulacji w tej sprawie.
Ciekawym aspektem ustawy jest to, że nadal zabrania ona handlu marihuaną. Dorosłym osobom wolno używać marihuany wyłącznie w prywatnych rezydencjach, a jedynym legalnym sposobem jej zdobycia jest własna uprawa. Kupno i sprzedaż marihuany pozostaje przestępstwem z surowymi konsekwencjami.
“Ludzie powinni pamiętać, czego dotyczy ta ustawa. Chodzi o konopie indyjskie do prywatnego użytku przez osoby dorosłe. Nie wolno kupować ani sprzedawać konopi indyjskich, ponieważ nadal pozostaje to działalnością przestępczą z poważnymi konsekwencjami. Jeśli chcesz to palić, musisz to wyhodować, nie kupuj” – powiedział poseł Janho Engelbrecht, który wypowiadał się na temat projektu ustawy w Zgromadzeniu Narodowym
Ustawa przewiduje również amnestię dla osób wcześniej skazanych za posiadanie, używanie lub handel marihuaną. Krok ten jest znaczący, ponieważ może przyczynić się do zmniejszenia negatywnego wpływu wcześniejszych praw na życie wielu obywateli.
Jednakże ustawa nie obejmuje komercyjnego ani medycznego wykorzystania marihuany. Rząd RPA wyraził nadzieję, że nowe prawo będzie punktem wyjścia do dalszego rozwoju przemysłu marihuany w kraju, który został zidentyfikowany jako jeden z 14 priorytetowych sektorów do inwestycji, tworzenia miejsc pracy i wsparcia zrównoważonego rozwoju na obszarach wiejskich.
W kontekście procesu legislacyjnego, opóźnienia w przyjęciu ustawy były częściowo spowodowane obawami o potencjalny wpływ na dzieci i młodzież. Departament Sprawiedliwości i Rozwoju Konstytucyjnego wezwał komitet do rozważenia rozszerzenia zakresu ustawy, aby uwzględniała ona interesy najlepsze dla młodych osób.
Obecnie ustawa czeka na zatwierdzenie przez Radę Narodową Prowincji, a następnie musi być podpisana przez prezydenta kraju, zanim wejdzie w życie. Prezydent Cyril Ramaphosa wyraził poparcie dla włączenia RPA do globalnego przemysłu konopi medycznych i marihuany, podkreślając potencjalne korzyści ekonomiczne, takie jak tworzenie ponad 100 000 miejsc pracy.
Legalizacja marihuany w RPA jest znaczącym krokiem w kierunku liberalizacji polityki narkotykowej, poszanowania praw obywatelskich i potencjalnego rozwoju gospodarczego, choć wiele wyzwań i pytań pozostaje otwartych, zwłaszcza w zakresie regulacji rynku i wpływu na społeczeństwo.
