Najnowszy Światowy Raport o Narkotykach opracowany przez UNODC (Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości) ujawnia, że marihuana pozostaje zdecydowanie najczęściej używaną substancją nielegalną na świecie. Szacuje się, że w 2021 roku marihuanę spożywało 219 milionów osób, co stanowi około 4% dorosłej populacji globu. Liczba użytkowników marihuany wzrosła o 21% w ciągu ostatniej dekady.
Użycie marihuany pozostaje najwyższe w Ameryce Północnej, gdzie w 2021 roku konopi indyjskich używało 17,4 procenta populacji w wieku od 15 do 64 lat. Procent kobiet wśród osób używających marihuany różni się w zależności od regionu i podregionu, od 9 procent w Azji do 42 procent w Ameryce Północnej (2021).
ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych) wskazuje, że globalne wyzwania związane z narkotykami hamują postęp we wszystkich obszarach Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG), od pokoju i sprawiedliwości, po zdrowie, prawa człowieka, środowisko i równość.
“Odpowiedzi organów ścigania muszą nadążać za niezwykle zwinymi modelami działalności przestępczej, jak również za rozprzestrzenianiem się syntetycznych narkotyków, które są tanie i łatwe w wprowadzeniu na rynek“, ostrzega raport.
Ponadto, UNODC podkreśla, że zdrowie publiczne powinno pozostać priorytetem w kontekście szybkiego rozwoju regulacji kontroli narkotyków, zwłaszcza w odniesieniu do ich stosowania medycznego. Kraje powinny inwestować więcej w badania, aby monitorować efekty polityki.
Interesy handlowe nie mogą być ważniejsze od zdrowia publicznego
Zgodnie z raportem, nowe badania nad użyciem kontrolowanych leków w leczeniu problemów zdrowia psychicznego pokazują, że takie terapie mają potencjał, ale regulatorzy ryzykują zwiększeniem szkód, jeśli zdrowie publiczne nie będzie traktowane jako priorytet kosztem interesów handlowych.
Zatem należy priorytetowo traktować zagadnienia zdrowia publicznego, co pozostaje wyzwaniem w obliczu rosnącego zainteresowania handlowego rozwojem i czerpaniem zysków z nowych rynków legalnych narkotyków (w tym marihuany).
“Jeśli ramy regulacyjne dotyczące stosowania medycznego nie będą odpowiednio zaprojektowane i nie będą miały wystarczających zasobów, zapewniając dostępność leków do celów medycznych, podejścia te mogą przyczynić się do tworzenia nielegalnych rynków poprzez ograniczoną ofertę lub przekierowywanie terapii na użytek niemedyczny“, stwierdza raport.
W celu regulacji medycznego stosowania marihuany przyjmowane są różne podejścia, mówi raport. “Decyzje, które podejmują regulatorzy przy definiowaniu rynku medycznego, określają jego przepuszczalność: rodzaje produktów dozwolonych na rynku medycznym, kto produkuje dla tego rynku oraz kto ma dostęp do marihuany i w jakich warunkach medycznych, są ważnymi kwestiami i mogą kształtować rozmiar i zakres reżimu medycznego stosowania marihuany“, wskazuje dokument.
W związku z tym, “regulacyjne podejścia mogą być zaprojektowane tak, aby zapewniać wystarczającą dostępność produktów o udowodnionej bezpieczeństwie i skuteczności, jednocześnie ograniczając dostęp do uzasadnionych medycznych potrzeb. Takie podejścia mogą również ograniczać potencjalne skutki na rynku niemedycznym lub rekreacyjnym“.
UNODC wskazuje także, że badania kliniczne dotyczące psychodelików w leczeniu zaburzeń zdrowia psychicznego postępują w niektórych jurysdykcjach w niespotykanym tempie, dając nadzieję, że te związki mogą być skuteczne w leczeniu niektórych trudnych do leczenia warunków psychologicznych. Jednym z najczęściej podejmowanych tematów jest skuteczność psylocybiny w leczeniu depresji. Jednak szybki rozwój zwiększa ryzyko, że ludzie, zwłaszcza młodzi, mogą uważać te substancje za „bezpieczne” lub nie szkodliwe, niezależnie od kontekstu, co z kolei może zachęcać do używania ich w celach niemedycznych.
Kluczowe fakty dotyczące marihuany w Światowym Raporcie Narkotykowym 2023 r.
Konsumpcja marihuany nadal jest najwyższa w Ameryce Północnej, gdzie w 2021 roku 17,4% populacji w wieku od 15 do 64 lat spożywało tę substancję.
Procent kobiet wśród osób spożywających marihuanę różni się w zależności od regionu i podregionu, od 9% w Azji do 42% w Ameryce Północnej (2021). Okresy izolacji podczas pandemii COVID-19 spowodowały wzrost konsumpcji marihuany, zarówno pod względem spożywanej ilości, jak i częstotliwości konsumpcji.
W 2021 roku zmniejszyła się ilość konfiskat haszyszu po historycznym maksimum w 2020 roku, ale pozostały na drugim najwyższym poziomie kiedykolwiek zarejestrowanym. Przejęcia marihuany zmniejszyły się w 2021 roku po znacznym wzroście w 2020 roku, co podążało za malejącym trendem w poprzedniej dekadzie, napędzanym przez duże spadki przejęć w Ameryce Północnej.
Chociaż handel i konsumpcja marihuany dotyczą wszystkich regionów świata, inne problemy związane z narkotykami stanowią dodatkowe zagrożenia w różnych lokalizacjach geograficznych, według UNODC.
Dokument UNODC stwierdza również, że marihuana odpowiada za znaczną część szkód związanych z narkotykami na świecie, częściowo ze względu na jej wysoką częstość konsumpcji: “szacuje się, że 41% przypadków zaburzeń związanych z konsumpcją narkotyków na świecie to zaburzenia związane z konsumpcją marihuany (2019). W 2021 roku około 46% krajów zgłosiło marihuanę jako narkotyk związany z największą liczbą zaburzeń związanych z konsumpcją narkotyków, a 34% krajów zgłosiło ją jako główny narkotyk budzący obawy u osób leczących się z uzależnienia”.
Na koniec Światowy Raport o Narkotykach 2023 podkreśla, że “istnieją dowody na skuteczność kannabinoidów w leczeniu niektórych schorzeń, ale dla wielu innych schorzeń dowody są ograniczone. Wiele krajów podjęło środki dotyczące medycznego stosowania marihuany, ale podejścia regulacyjne do medycznej marihuany różnią się znacznie między tymi krajami”.
