Parlament Ukrainy niedawno zatwierdził projekt ustawy, który otwiera drogę do legalizacji marihuany do celów medycznych. Ten historyczny krok może znacząco wpłynąć na przyszłość branży zdrowotnej i farmaceutycznej w kraju. Ustawa ta zakłada, że marihuana medyczna będzie dostępna dla pacjentów cierpiących na poważne choroby, takie jak rak czy zaburzenia stresowe pourazowe.
Kluczowym aspektem tej ustawy jest również potencjał dla możliwości importu i eksportu, otwierając nowe perspektywy dla lokalnych i międzynarodowych przedsiębiorstw. W początkowych latach funkcjonowania rynku marihuany medycznej na Ukrainie, import może odegrać znaczącą rolę w zaspokojeniu popytu, zanim krajowe uprawy nabiorą tempa.
To otwiera drzwi do licznych możliwości biznesowych, zarówno dla ukraińskich, jak i zagranicznych firm, które chcą dostosować swoją ofertę do rosnących potrzeb rynku. W ubiegłym tygodniu Główny Inspektorat Farmaceutycnzy wydał pierwszą zgodę na uprawę medycznej marihuany w Polsce. Czy medyczna marihuana z polskich upraw będzie mogła być eksportowana na Ukrainę?
Szczegóły zatwierdzonej ustawy
Projekt ustawy przyjęty przez ukraiński parlament otwiera szerokie możliwości dla wykorzystania marihuany w celach medycznych. Ustawa ta szczegółowo określa zakres działań, które będą dozwolone, koncentrując się przede wszystkim na leczeniu poważnych schorzeń, takich jak nowotwory czy zespół stresu pourazowego (PTSD). Jest to istotny krok naprzód w kierunku zapewnienia dostępu do nowych form terapii dla pacjentów borykających się z tymi ciężkimi chorobami.
Kluczową rolę w procesie wdrażania tej ustawy odgrywa Ministerstwo Zdrowia Ukrainy. To właśnie to ministerstwo będzie odpowiedzialne za określenie konkretnych warunków i metod stosowania leków na bazie marihuany. Obejmuje to zarówno wytyczne dotyczące rodzajów schorzeń, które kwalifikują się do terapii przy użyciu marihuany medycznej, jak i szczegółowe procedury jej przepisywania i stosowania.
Porównanie z modelem polskim i europejskim
Rynek marihuany medycznej na Ukrainie ma wiele wspólnego z modelami obowiązującymi w Europie, w tym w Polsce. Podobnie jak w większości krajów europejskich, ukraiński model kładzie nacisk na ścisłą regulację i kontrolę państwową. Marihuana medyczna będzie dostępna wyłącznie na receptę, a jej dystrybucja odbywać się będzie poprzez apteki, co jest charakterystyczne dla europejskiego podejścia, gdzie priorytetem jest bezpieczeństwo pacjenta i rygorystyczne standardy medyczne.
W kontraście do modeli stosowanych w Ameryce Północnej, gdzie często obserwuje się większy nacisk na dostępność i przedsiębiorczość prywatną, ukraiński i europejski system opiera się na modelu bardziej farmaceutycznym. To podejście skupia się na zapewnieniu, że marihuana medyczna traktowana jest jak każdy inny lek, podlegający surowym procedurom testowania, zatwierdzania i dystrybucji.
Harmonogram wdrożenia ustawy
Po zatwierdzeniu ustawy przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego, rozpocznie się proces jej implementacji. Zgodnie z założeniami ustawy, wejdzie ona w życie sześć miesięcy po oficjalnym zatwierdzeniu. Ten czas jest niezbędny do przygotowania odpowiednich regulacji i infrastruktury potrzebnej do wprowadzenia marihuany medycznej na rynek.
Kluczowym elementem w tym procesie jest trzymiesięczny termin na opracowanie przepisów wykonawczych. W ciągu tych trzech miesięcy, organy odpowiedzialne za zdrowie publiczne i kontrolę leków będą pracować nad stworzeniem szczegółowych regulacji dotyczących dystrybucji, przepisywania oraz stosowania marihuany medycznej. Jest to krytyczny okres, który zadecyduje o wielu aspektach funkcjonowania przyszłego rynku, w tym o zasadach licencjonowania, kontroli jakości oraz dostępności produktów.
Licencjonowanie i ramy regulacyjne
Hanna Hlushchenko, niezależna doradczyni w dziedzinie medycznej marihuany w Europie, podkreśla znaczenie opracowania precyzyjnych wymogów licencyjnych i ram regulacyjnych. Zgodnie z jej wskazówkami, pierwszym krokiem, który musi podjąć rząd, jest zdefiniowanie konkretnych wymagań licencyjnych dla producentów i dystrybutorów marihuany medycznej.
Hlushchenko współpracuje z Ukraińskim Stowarzyszeniem Medycznej Marihuany, aby wesprzeć rząd w tworzeniu tych regulacji. W Europie, produkty medycznej marihuany zazwyczaj dzielą się na dwie kategorie: kwiaty (susze) i ekstrakty, głównie oleje. Oczekuje się, że Ukraina przyjmie podobny format, choć dokładne szczegóły nadal są przedmiotem dyskusji i nie zostały jeszcze zdefiniowane w ustawie.
Kluczowym aspektem dla producentów zainteresowanych eksportem będzie konieczność spełnienia standardów Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), co jest typowe dla firm farmaceutycznych. Certyfikacja GMP, zazwyczaj nadzorowana przez europejskie organy zdrowia, jest surową kontrolą jakości stosowaną na etapie produkcji. Ten wymóg może znacząco wydłużyć czas potrzebny na rozpoczęcie upraw w Ukrainie.
Wyzwania i możliwości dla krajowej uprawy
Certyfikacja Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP) odgrywa kluczową rolę w procesie legalizacji uprawy marihuany medycznej na Ukrainie. Jest to międzynarodowy standard jakości, który zapewnia, że produkty są wytwarzane i kontrolowane zgodnie z najwyższymi normami bezpieczeństwa. Dla ukraińskich producentów, spełnienie tych surowych wymogów oznacza konieczność inwestycji w nowoczesne technologie i systemy zarządzania jakością. Chociaż certyfikacja GMP jest wyzwaniem, jednocześnie stanowi szansę na podniesienie standardów krajowej produkcji i umocnienie pozycji Ukrainy na międzynarodowym rynku medycznej marihuany.
Co do czasu potrzebnego na rozpoczęcie upraw w kraju, Hanna Hlushchenko przewiduje, że licencjonowani producenci mogliby zacząć uprawę marihuany w Ukrainie najwcześniej pod koniec 2026 lub na początku 2027 roku, pod warunkiem, że wszystko pójdzie zgodnie z planem. Jest to szacunkowy czas, który uwzględnia zarówno proces legislacyjny, jak i przygotowania techniczne i operacyjne niezbędne do rozpoczęcia upraw.
Ponadto, nadal nie jest jasne, czy na Ukrainie zostanie wprowadzony limit liczby licencji na uprawę. Ograniczenie takie miałoby na celu kontrolę nad produkcją i zapewnienie zgodności z wysokimi standardami jakości, ale mogłoby również wpłynąć na konkurencyjność i innowacyjność w branży.
Rola importu w pierwszej fazie
W początkowych latach rozwoju ukraińskiego rynku medycznej marihuany, import będzie miał kluczowe znaczenie. Zanim krajowe uprawy zaczną pełnić swoją rolę, importowane produkty będą głównym źródłem dostępu do marihuany medycznej dla pacjentów. To podejście umożliwi szybsze wprowadzenie leczenia marihuaną medyczną, jednocześnie dając czas na rozwój i doskonalenie krajowej produkcji.
Proces importowania substancji czynnych (API – Active Pharmaceutical Ingredient) marihuany będzie wymagał ścisłej współpracy z Państwowym Centrum Ekspertów Ukrainy, które jest oddziałem Ministerstwa Zdrowia. Centrum to będzie odpowiedzialne za rejestrację API, zapewniając, że importowane produkty spełniają wszystkie niezbędne standardy bezpieczeństwa i skuteczności.
W kwestii dystrybucji, przewiduje się, że medyczna marihuana będzie dostępna dla pacjentów za pośrednictwem aptek. To rozwiązanie zapewnia kontrolowany dostęp do leku oraz możliwość profesjonalnego doradztwa farmaceutycznego. Hanna Hlushchenko zauważa, że apteki będą potrzebować specjalnej licencji na wytwarzanie leków na miejscu, a obecnie około 200 aptek na Ukrainie posiada takie zezwolenie.
Podsumowanie
Podsumowując, zatwierdzenie ustawy o marihuanie medycznej na Ukrainie otwiera nowy rozdział w dziedzinie opieki zdrowotnej i przemysłu farmaceutycznego w kraju. Wprowadzenie ścisłych regulacji, w tym wymóg certyfikacji GMP dla producentów, gwarantuje wysokie standardy bezpieczeństwa i jakości. Import stanowi kluczowy element pierwszej fazy wdrożenia, umożliwiając szybki dostęp do leczenia, podczas gdy krajowe uprawy będą się rozwijać.
Rozwój rynku medycznej marihuany ma potencjał, by znacząco wpłynąć na ukraińską gospodarkę, tworząc nowe możliwości biznesowe oraz przyczyniając się do wzrostu innowacji w sektorze zdrowia. Długofalowo, może to także przyczynić się do poprawy jakości życia pacjentów cierpiących na poważne schorzenia, oferując alternatywne metody leczenia.
