Ilekroć zostanie poruszony temat legalizacji lub dekryminalizacji marihuany, zawsze znajdzie się ktoś, kto stwierdzi, że spowoduje to upadek społeczeństwa, a kraj zostanie nieodwracalnie zniszczony. Ale te roszczenia nie znajdują poparcia w rzeczywistości, biorąc pod uwagę sytuację w krajach, które zdecydowały się na dekryminalizację niewielkich ilości marihuany, traktując jej używanie jako problem zdrowia publicznego a jako zbrodnia.
Portugalia jest doskonałym przykładem tego, co się dzieje, kiedy marihuana i inne narkotyki zostają zdekryminalizowane. Przez wiele lat, Portugalia prowadziła zażartą wojnę z narkotykami. W 2001 roku, kraj postanowił radykalnie zmienić swoje stanowisko w tej sprawie.
Powszechność twardych narkotyków, która wynikła z rewolucji w Portugalii w 1974 roku, osiągnęła punkt kulminacyjny w 1999 roku, kiedy prawie 1% populacji był uzależniony od heroiny, a ilość osób zakażona AIDS była najwyższa w Unii Europejskiej, pomimo surowych kar za używanie narkotyków. Liczba wyroków stale się zwiększała i coraz więcej pieniędzy wydawano na ściganie osób uzależnionych. Wojna z narkotykami po prostu nie działa.
“Ostatecznie, Portugalski rząd przeniósł odpowiedzialność za kwestię narkotyków do Wydziału Ministerstwa Zdrowia. To był przełomowy moment, ponieważ w większości krajów, narkomania jest problemem organów ścigania. W ciągu ostatnich czterdziestu lat, Amerykańscy policjanci aresztowali miliony pokojowo nastawionych palaczy marihuany, a setki z nich zostało zamkniętych w więzieniu. Zamiast starać się wyeliminować problem narkomanii poprzez wysokie kary, Portugalia zdecydowała się na program “redukcji szkód”, starając się zminimalizować negatywne skutki dla społeczeństwa” – źródło.
Rząd postanowił postawić wszystko na jedną kartę i w pełni zdekryminalizować używanie narkotyków. “Wydawaliśmy miliony na ściganie narkomanów i donikąd to nie dążyło,” powiedział João Goulão, prezes Instytutu Narkotyków i Narkomanii w Portugalii.
João Goulão prowadził klinikę w Algarve w szczycie epidemii. “To była katastrofa,” powiedział. “Powszechne nadużywanie heroiny napędzało epidemię AIDS. Trudno było znaleźć jedną rodzinę, w której nie było problemów narkotykowych.”
“Osoby, które posiadały przy sobie zapas marihuany, heroiny, ecstasy, kokainy lub metaamfetaminy na nie więcej niż 10 dni, nie podlegały aresztowaniom, oskarżeniom lub więzieniu. Dilerzy w dalszym ciągu mogli trafić do więzienia. Portugalia zaczęła traktować narkomanię wyłącznie jako kwestię zdrowia publicznego.”
Ogólnie rzecz biorąc, używanie narkotyków wśród młodzieży i dorosłych spadło od 2001 roku. Liczba nowych przypadków zarażenia wirusem HIV również zmalała. Jednak najbardziej widocznym przykładem jest spadek liczby zgonów spowodowanych przedawkowaniem narkotyków. Dzisiaj, Portugalia jest drugim krajem w Unii Europejskiej, w którym ten wskaźnik jest najniższy.
Na każde 1.000.000 dorosłych osób w Portugalii, przypadają 3 zgony spowodowane przedawkowaniem narkotyków. W porównaniu – 10,2 osób na milion w Holandii, 44,6 osób na milion w Wielkiej Brytanii czy 126,8 zgonów na milion mieszkańców w Estonii.
Niektórzy uważają, że ta poprawa w Portugalii jest kwestią złożoną i nie jest odzwierciedleniem efektu dekryminalizacji narkotyków. Czy te zmiany są efektem zmianiającego się modelu życia w Europie, czy wynikiem programu redukcji szkód? Krytycy twierdzą, że zmniejszenie o 63% liczby osób podejmujących leczenie narkomanii mogło odbyć się bez programu redukcji szkód i dekryminalizacji. Ale Elisabete Moutingo, psycholog kliniczny, która jest związana z jednym z programów pomocy narkomanom myśli inaczej.
“Wiem, że przez niektórych nie jest to łatwe do zaakceptowania. Ale oni nie zarażają się AIDS przez brudne igły, ponieważ rozdajemy im nowe za darmo. Nie są bici przez gangi lub osadzani w więzieniu. Nie ma korupcji w policji, bo nie mają się na czym wzbogacać. Jest to program, który redukuje szkody. Ja nie widzę lepszego podejścia.”
